۱۳۹۰ مرداد ۸, شنبه

لێکۆڵینەوەی ئۆستوورەناسانەی مەم وزین

مةمءزين

هةر وةك  مامؤستا هيَمن دةلَيَ: مةم ءزين بة ناوبانطترين ضيرؤكي كوردية.
ضيرؤكيَك كة ضةندين طيَرِانةوةي هةيةء برِيَ جياوازي لة نيَوان توخمةكاني طيَرِانةوةيدا هةية، بةلآم ناوةرِؤكي رةسةني ضيرؤكةكة كة ئوستوورةيةكي  كؤني ناوضةي رؤذهةلآتي نيَوةرِاستة كة لة شويَني خؤيدا بة تةواوي باسي لة سةر دةكةين. ئةم ضيرؤكة وةكوو هةمووي ضيرؤكة كورديةكانء بة طشتي وةكوو هةموو ضيرؤكة كؤنةكاني دنيا لة سةرةتاوة بة شيَوةي زارةكيء لة زماني شايةرةكانةوة (كة بة بةيت بيَذ دةناسريَن) طوتراوة، هةر بؤية جياوازي طيَرِانةوةو هةروةها تيَكةلَ بووني توخمةكاني طيرِانةوة، لو ئةدةبي زارةكيء ئةم بةيتةشدا شتيَكي ئاساييء حاشاهةلَنةطرة.
هةر شايةريَك بة ثيَي ثيَخؤش بوونء بؤضووني خؤي هيَنديَك شتي بةسةر ضيرؤكةكةدا زيادكردوةء يان طؤرِيويةتي، ئةم دةستيَوةردانة تا ئةوكاتةي كة ضيرؤكةكان تؤمار نةكرا بوون زؤر زةق تر  بوو ، بةلآم دواي تؤمار كردني بةيتةكان كة هاوكات بوو لة طةلأ لاواز بووني بةرضاوي ئةدةبي زارةكي ئةو طؤرِانكاريانة كةم بوون يان بة تةواوي نةمان.
لة بارةي مةمءزينةوة ئةوةي لة بةردةستداية طيَرِانةوةي بةناوبانطي خانيية كة بة راستي شاكاريَكي ئةدةبيةء مةمءزيني لة بةيتيَكي سادة تا رادةي حماسة كيَشاوةتةوة سةرةوة. دووهةم طيَرِانةوةي ثيرةميَردة كة بة وتةي مامؤستا هيَمن ئيبداعيَكي خويةتيء زياتر لة ئةدةبي رؤذئاواييء درامةكاني شكسثير ضووة. سيَهةميش طيَرِانةوةي رةحمان بةكري شايةر كة ئوسكارمان تؤماري كردوةء واديارة شيَوةي باو لة ناو بةيت بيَذاني كوردستاني ئيراندا هةر ئةم طيَرِانةوةي رةحمان بةكر بووة (ضونكو بة وتةي ئوسكارمان جياوازي نيَوان طيَرِانةوةي شايةرةكان بة طشتي زؤر كةم بووة.)
ئةوةي ئيَمة ليَرةدا ثشتي ثيَدةبةستين دوو طيَرِانةوةي خانيء رةحمان بةكرة، بة تةواويء بة دلَنيايي ناتوانين بلَيَين كام لةم دوو طيَرِانةوة رةسةنترة. طيَرِانةوةي خاني لةبةر ئةوةي  كة تيَكةلَي وردةكاري سؤفيانةء بؤضووني عيرفاني بووة، لة ضوارضيَوة ئوستوورةييء فولكلوري ضيرؤكةكة دةترازيَتء طيَرِانةوةكةي رةحمان بةكريش بة بؤنةي تيَكةلَ كردني ضةندين ئوستوورةيء دةقي ئاييني جياواز لة ناو ئوستوورةيةكي تايبةت رةنطة خويَنةري شارةزا تووشي سةرليَشيَواوي بكاتء ليَي ون بيَ كة ناوةرِؤكي ئوستوورةيي ضيرؤكةكة بة راستي كامة. بؤية لة هةر دووي ئةم طيَرِانةوةطةلة كةلَك وةردةطرين بؤ وةدةرخستني ثاذة ثرشء بةلآوة ئوستوورةيةكاني ئةم ضيرؤكة كة بة ئوستوورةي خوداي كوذراو (شةهيد) دةناسريَت.


ئوستوورةي خوداي كوذراو
لة دنياي ئوستوورةناسيدا زؤرجار هةية كة لة نيَوان ئوستوورةي ضةندين نةتةوةي جياوازدا توخمطةلي ئوستوورةيي هاوبةش دةكةويَتة بةرضاو، تةنانةت جار هةية كة ئوستوورةي نةتةوةيةك دةقاةدةق لة ناو نةتةوةيةكي بةرِوالَةت دوور لة نةتةوةي ثيَشوو دةبيندريَء تةنيا ناوةكان دةطؤرِدريَن كة بةم ئوستوورةطةلة دةلَيَن ئوستوورةطةكي هاوتةريب. لة ريَطاي ئوستوورة هاوتةريبةكانةوة زانياري زؤر لة بارةي ثيَوةندي نيَوان نةتةوةكانء هةروةها ميَذووي هاوبةشي ئةوان يان شيَوةي ذياني ئةو نةتةوانة دةكةويَتة دةستي تويَذةرء رةنطة بازنة ون بووةكاني ميَذووي نةتةوةيةك بة هؤي ناسيني ئوستوورةكاني وةدةر كةويَت.
يةكيَك لة ئوستوورة هاوبةشء هةرةناسراوةكاني ناوضةي رؤذهةلآتي نيَوةرِاست ئوستوورةي خوداي شةهيدبووة، ئوستوورةيةك كة ثيَوةندي راستةوخؤي لةطةلَ شيَوةي ذياني خةلَكي ناوضةكةوة هةيةء طرينطترين ئوستوورةي ذياني وةرزيَرية. ئةم ئوستوورة ثيَوةندي هةية لةطةلَ كشتءكالَء ضاندنء درويَنةي بةروبوو. ناوةرِؤكي ئوستوورةكة باس لة ثالَةوانيَك دةكات كة تايبةتمةندي هةرة بةرضاوي داويَن ثاكية. ئةم ثالَةوانة كة بؤتة دلَداري ذنيَكي خاوةن دةسةلآت، بؤ ماوةيةك دةكةويَتة زيندان يان بير يان دؤزةخ (كة جؤريَك لة مردنة)ء خةلَك ريَورةسميَك بة بؤنةي مردن يان بة زيندان كةوتني ثالَةوانةكة بةرِيَوة دةبةن. لةم داستانةدا ثالَةوانةكة نويَنةري تووي طياية واتة خودايةكي طياييية كة وةرزيَر لة ذيَر خاكي دةكاتء هيوادارة شين ببيَتء سةرهةلَبيَنيَت. لة بؤضووني ئينساني ئوستوورةييدا ثيَوةندي(علي و معلولي) هيَشتا ماناي نييةء ئةو هيَشتا بةو قةناعةتة نةطةييشتوة كة سةرهةلَهيَنانء رواني طيا ضةندين مانط ثاش ضاندني شتيَكي سروشتيء ئاسايية رووداوي لة دايك بووني مندالَيش هةر بةو شيَوةية. سةرةتا دلَةرِاوكةي ئةوة كة ئايا ئةو شتةي كة ضاوةرِوانية روو دةدات يان نا ئةبيَتة هؤي خولقاندني ئايينؤ دابءنةريتي تايبةتي (كة زؤربةي جار لة طةلَ ريَورةسمي قورباني بؤ خودايان بة ريَوة دةضيَ) ثاشان ئةو دابءنةريتة دةبيَتة بةشيَكي نةطؤرِي ئةو دياردة سرووشتيية، واتة لة بةر ضاوي ئةو دةبيَت بة عيللةتي ئةو رووداوة سروشتيية (بؤ نموونة سةر هةليَناني توو لة خاك).ئينساني ئةساتيري ئايينةكانء دابءنةريتي زؤر بة لاوة طرينةء وادةزانيَ جيَبةجيَ نةكردني ئةوانة دةبيَتة هؤي تؤرانء رق هةستاني ئيزةدي ئةو رةسمء ئايينةء تؤلَة كردني ئةو. بؤ نموونة ثيَداهةلَنةوتني ئيزةدي ئاو دةبيَتة هؤي تؤراني ئةوء ثشتهةلَكردني لة خةلَكء زالَ بووني ديَوي وشكسالَي[1] بؤية هةموو هةولَي خؤي دةدات كة ئةو خوداطةلةي كة ثيَوةندي راستةوخؤيانبة ذيانةوة هةية هةميشة بة باشي ستايشء ثةرةستن بكات. خوداي طياييش يةكيَك لةو خوداطةلةية كة ناوةندء كؤلَةكةي ذياني وةرزيَريية.
كؤن ترين بيضمي ئةم ئوستووةية ئوستوورةيةكي ميَزؤثؤتاميايية، لةم ئوستوورةيةدا اينانا ذن-خودايةكة كة عاشق بة كورِة شوانيَك دةبيَت بة ناوي دومووزي، دومووزي مل بةو خؤشةويستيية ناداتء اينانا بة تؤلَةي ئةو نافةرمانيية كاريَك دةكات دوموزي بكةويَتة دنياي ذيَرزةوي يان دؤزةخ.
لة ئةساتيري بابلي دا اينانا دةطؤرِدريَتة ئيشتارء دومووزيش دةبيضتة تةمووز، بةلآم داستاني خؤشةويستي بيَ ئاكامي ذن-خوداء تؤلَةكردني لة جيَي خؤي ماوةتةوة، ئةم مووتيظة دةرِواتة كةنعانء شارستانيةتي ئؤطاريتء لةويَوة وةكوو ضيرؤكي ثيَغةمبةريَكي ثاكداويَن بة ناو يؤسف واردي دةقة ثيرؤزةكان(واتة تةوراتء ئينجيلء قرعان) دةبيَتء كةديَتة ئيَران ناوي ضيرؤكي سياوةشي لة سةر دادةنريَت. كورديش وةكوو نةتةوةيةكي ئةم بياظة فةرهةنطية خاوةن طيَرِانةوةييَكي خؤجيَيية لةم ئوستوورةية كة لة ضوارضيَوةي ضيرؤكي مةمءزين دةيناسين.
جياوازي بةرضاوي ضيرؤكي سياوةشء مةم لة طةلَ ئةواني ديكة، طؤرِاني ثيشةي خوداي وكوذراوة. لة ضيرؤكة كؤنترةكاندا ئةم خوداية هةميشة شوانة، كة ئةمةش دةتوانيَ بؤ خؤي هؤكاريَكي هةبيَبةو ماناية كة ئةم ضيرؤكة لة لايةنيَكةوة باس لة طؤرِاني شيَوةي ذياني ئينسان لة شوانيء ئاذةلَداري بؤ وةرزيَري دةكات(شوان دةكوذريَء دةبيَتة قورباني طياو وةرزيَري). لة داستاني مةمءزيندا ئةو بةشة طؤرِاوة بةلآم هةر لةو مووتيظة دةيان ضيرؤكي سةربةخؤء جوراوجؤر سةري هةلَيَناوة تا رادةيةك كة ماجراي خؤشةويستي نيَوان شوانء كضة ئةمير يان كضةخان بووة بة ناوةرِؤكي بةشي زؤري بةيتء ضيرؤكة كورديةكانء بؤ هةموان ناسراوء ئاشناية كة لة شويَني خؤيداو كاتيَ طةييشتينة ئةو ضيرؤكانة باسي لة سةر دةكةين.
لة هةر كام لةم ضيرؤكانةدا، بنةما ئوستوورةيةكة بة هةنديَك لةقءضلَء وردة طيرِانةوةي جؤراوجؤر داثؤشراوة. بةلآم هةبووني ضةند خالَ خؤيَنةر بةرةو ناوةرِؤكي ئيزةدي شهيدكراو ريَنويَني دةكات. لة ضيرؤكي مةمءزينيشدا ئةو خالَطةلة بةم شيَوة دةكةونة بةرضاو:

1- خؤشةويستي زين بؤ مةم:
ئةطةرضي لةم ضيرؤكةدا باس لة خؤشةويستي دوولايةنةي مةمءزينة بةلآم لة هةردوو طيَرِانةوةكاني سةرضاوة بؤ ئيَمةدا خوازياري زين زةقترء بةرضاوترة، لة مةمءزيني خانيدا ثاش يةكةم ديداري مةمءزين(بة جلي طؤرِدراوو لة جيَذني نةورؤزدا) ئةو كةسةي هةولَدةدات بؤ ناسيني ئةوي ديكة، زينة. زين دايةي خؤي دادةسثيَريَ كة لةبارةي ئةو كةسةي كة بينيويةتي(واتة مةم) لة فالَطير ثرسءجؤ بكاتء ثاش ناسينيشي ديسان داية بؤ لاي ئةو دةنيَريَء بة مةم رادةطةيةنيَ كة خؤشي ئةويَت. لةوة ديارة خؤشةويستي لة لايةن زينةوة دةست ثيَدةكات. تةنانةت لة سةرضاوةي ديكةشماندا(واتة مةمءزيني تؤماركراوي ئوسكارمان) لة بةشيَك لة ضيرؤكةكةدا مةم بة ئاشكرايي زين رةت دةكاتةوةء سيَجار بة دواي يةكدا دةلَيَ كة زيني ناويَ. ئةطةرضي ضيرؤكخوان هؤكاري ئةو هةلَويستةي مةم كارتيَكدةري بةكر دةزانيَء دةلَيَ بةكر بة طويَي مةمي طةياندوة كة زين نةخؤشي ثيسي طرتوة، بؤية كاتيَ مير زيَنةدين (براي زين) سيَ جار زين بة مةم دةدات ئةو هةو سيَ جارةكة رةتي دةكاتةوةء ئةلَيَ نامةويَ. بةلآم ديارة ئةمة دةستيَوةرداني شايةرةكانةء قوولَثيَكهاتةي ئةم رةدكردنةوانةء هةروةها ثيَشدةستيء هةستي بةتيني زين، بةرةو هةمان ذن-خوداي عاشقء ئيزةدي ثاداويَن ريَنويَنيمان دةكات.

2- لة زيندان كةوتني مةم:
لة هةردوو سةرضاوةكةي ئيَمةدا هؤي زينداني بووني مةم ئالَؤزكاريء فيتنةطيَرِي بةكر (معرفي) دةكريَت. بةلآم لة طيَرِانةوةي رةحمان بةكردا رةدكردني زين لة لايةن مةمةوة دةبيَتة بةردي بناغةي كيَشةي ميرء مةمء لة ئاكامدا بة شيَوةيةكي نارِاستةوخؤ دةبيَتة هؤي زينداني بووني مةم.

3- مردني مةمءشينطيَرِي بؤ ئةو:
لة طيَرِانةوةي خانيدا بة رووني باس لة ريَورةسميَكي طةورة بة بؤنةي مةرطي مةم دةكريَء هةروةها بةرِيَوة بردني زةماوةن بؤ مةمءزين ثاش مردنيان. ريَورةسمي ماتةمء شينطيَرِان بؤ ئيزةدي طيايي بةشي ئاييني ئوستوورةكةية. هةر بةوجؤرة كة لة سةرةتا باس كرا، ئوستوورةء ئايين ثيَوةنديةكي زؤر نزديكيان ثيَكةوة هةيةء بةردةوام يةكتر شارذ يان بةهيَز دةكةنةوة. بةآم ئايين بة هؤي ثراكتيك بووني بةرضاوترةء لة ريَطاي ئايينةكانةوة دةتوانين ثاذة ثرشء بةلآوةكاني ئوستوورةيةك كؤكةينةوةء ثيَكةوة ثيَوةنديان بدةين.
نموونةي هةرة بةرضاوي شينطيَرِي بؤ ئيزةدي طيايي، شيني سياوةشة لة ئيَراندا كة ثيَش لة ئيسلام بةرِيَوة دةضووء لة هيَنديَ شويَن وةكوو شيراز تةنانةت تا سةدةي بيستةميش مابوو. ئةو ئايينة ئةوةندة بةقوةت بوو كة ثاش زالَ بووني ئيسلاميش تواني خؤي راريَتء لة ريَاي طؤرِاني ناوي ثالَةوانةكانةوة بة ذياني خؤي دريَذة بدات. شيني سياوةش بة زؤربةي تايبةتمةنديةكانيةوةء زؤرينةي سةمبولةكانيةوة لة ذيَر ناوي عاشووراي حوسيَنيدا ديسان بة قوةتةكةي ثيَشوويةوة سةري هةلَيَناء ئيَستاكةش هةر سالَ لة ناو شيعةكاني ئيَراندا بة تينيَكي تايبةتةوة بةريَوة دةضيَ. سرنجدانء ليَوردبوونةوة لة سةر ئالآو بةياخةكاني رؤذي عاشوورا كة ثرِن لة نيشانةكاني ريََورةسميَكي وةرزيَري( وةكوو درةختي سةرووء طياء بالَندةء هتد) سةلميَنةري ئةو راستيةية كة عاشووراي حوسيَني دريَذةدراوي شيني سياوةشةء يةكبوني -اين هماني- ئةم دوو ئايينة دةخاتة بةرضاو.
شيني سياوةشء شيني مةم، دوو ريَورةسمي هاوتةريبء دوو طيَرِانةوةي يةك ئايين كة ئةطةري زؤر هةية كة لة هةموو بةشةكاني ئيَراندا بةرِيَوة ضووبيَ.

4- شين بووني طيا يان طولَيَك لة سةر مةزاري مةمءزين:
لة هةردوو طيَرِانةوةكاني خانيء ئوسكارماندا باسيي شين بوونء سةرهةلَداني طيا يان طولَيَك لة سةر مةزار واتة لة خاكي مةمءزين هاتوة. هاوشيَوة-معادل- ئةم رووداوة لة ضيرؤكي سياوةشيشدا هةية. شين بووني طياي سياوةشان لة خويَني سياوةشء شين بووني طولَ لة سةر مةزاري مةم، ئةو داهةمين ئامنجة نيشان دةدات كة ئوستوورةكة بةدوايةتي. هةر بةو جؤرة كة باسمان كرد ئوستوورةء بةتايبةت ئايينة ثيَوةنديدارةكان بة ئةوانةوة تيَكوشانء ثةلةقاذةي ئينساني ئةو سةردةمةية بؤ رازي كردنء ثيَخؤشبووني ئةو خوداطةلة كة هةركاميان بةرِيَوةبةري بةشيَكي سروشت بوون بؤ ئةوةي كة بتوانيَ لة سروشت بؤ دابينكردني ثيَداويستيةكاني خؤي كةلَك ورةطريَتء هيض كيَشةء كارةساتيَكي سروشتي ذيانء كاروبارء شيَوةي ذيانةوةي –معيشت- نةخاتة مةترسيةوة.
ئوستوورةي ئيزةدي شةهيدكراو، ئوستوورةي ذياني وةرزيَريةء ئاواتء ئامانجي هةميشةي وةرزيَر هاورِيَ بووني زةويء وةرزةكان لة طةلَ ئةوء باش بووني بةروبووةكةيةتي. بؤية ريَورِةسميَك لة ذيَر سيَبةري ئوستوورةيةكدا بةرِيَوةدةبا بؤ ئةوةي ذن-خوداي زةوي [2] ليَ خؤش بيَتء كشتءكالَيَكي بة بةهرةي بداتيَ. واتة دواهةمين بةشي ضيرؤكةكة ئةو ضاوةرِوانيةء ئةو ئوميدة نيشان دةدات كة ئينسان بة هؤي ئةوةوة ئوستوورةكةي خولقاندوة. ئةو طولَةي كة لة سةر مةزاري مةمءزين شين بووة هؤكاري رةسةني ثيَكهاتني ضيرؤكي مةمءزينة.
جياوازي سةرةكي ضيرؤكي مةمءزين لة طةلَ ضيرؤكة هاوتةريبةكاني خؤي لة ناوضةدا، طؤرِاني ئاكسيؤني ذن-خوداية(زين)، لة هةموو ضيرؤكة هاوشيَوةكاندا ذني ضيرؤكةكة ذنيَكي هةوةسبازة كة هةنديَك جار واشتاكةي خؤي دةكوذيَ. بةلآم زين ئةو ئاكسيؤنةي نييةء وةكوو ياريَكي وةفادار لةطةلأ مةمدا دةميَنيَتةوةو لة سؤي يارةكةي دةمريَت.
ئةوةي كة لة ض زةمةنيَكةوة ضيرؤكي مةمءزين ريَطاي خؤي طؤرِيوةو لة هاوتاكاني خؤي لةو بابةتةوة دوور كةوتؤتةوة بة رووني ديار نيية. بةلآم ئةوةندة دةزانين كة ئةم طؤرِانةش تةنيا بة سةر مةمء زيندا نةهاتوةء هاوتايةكي ديكةي هةر لة نيَو ئةساتيري ئيَرانيدا هةية، رادةي دوور كةوتني ئةو ضيرؤكة لة ئوستوورةي ذيَدةر زؤر زياترة، بةلآم نيَوةرؤكي ضيرؤكةكة هةمان ئوستوورةية، ئةوةش ضيرؤكي بيذةنءمةنيذةية، لة نيَو ضا زينداني كردني بيذةن هةمان زينداني بووني ئيزةدي طياهيية بةلآم ليَرةشدا مةنيذة ئةو ذن-خوداي هةوةسبازء دلَ رةقة نيية، بةلَكوو رؤلَي دلَداري بيذةن دةطيَرِيَ.
ئةو ضيرؤكبيَذطةلة كة بة مرووري زةمان سييماي زينء مةنيذةيان طؤرِيوة ئةطةرضي ئوستوورةكةيان لة فورمي رةسةن دوور كردؤتةوة بةلآم باري دراماتيكء هةستياري ضيرؤكةكةيان زؤر بردؤتة سةرء بةو شيَوة توانيويانة لة ريَطاي طؤرِيني داستاني دةسةلاتي خودايان بة ضيرؤكي دلَداري دوو ئينسان مانةوةي طيَرِانةوةكة طةرةنتي بكةنء هةستء هاودةرديء (همزات ثنداري) خةلَكةكة بكةن بة ثاريَزةري كياني بةشيَك لة فةرهةنطء دابء نةريتي خؤيان. رةنطة ئةطةر بيضمي راستةقينةي زين وةدةر كةوتاية ئةم ضيرؤكة ئةوةندة لة سةر زارء نيَو دلَي خةلَكي كورد نةمابايةء بة هؤي ئةوةي كة نةتةوةي كورد زؤر بة ديَري دةستي بة تؤمار كردني ئةدةبي زارةكي خؤي كرد، بة تةواوي لة ناو نةضووباية. ضوونكة لة دةوراني رةواجي ئةدةبي زارةكي ئةوةي ذياني دةقةكان دةثاريَزيَ ميَشكي شايةرء دلَي طويَطرةكةية. طويَطري بةيت ئةطةر بةيتةكةي بةيتةكةي بة دلَ نبيَتء بة بيستني هةستي نةجوولَيَتء نةتوانيَ لة طةلَ ئةكتةرةكانء رةوتي داستانةكةدا ثيَوةنديةكي دةروونيء قوولَ ثيَكبيَنيَ. ئةو ضيرؤكة خؤبةخؤ لة ميَشكي شايةرةكانيش كؤض دةكات شايةر بؤ حةز ثيَكردنء رةزامةندي طويَطرةكاني بةيت دةلَيَ بؤية لة رةوتي زةماندا بةشطةليَ لة ضيرؤكةكان طؤرِدراونء طؤرِاني سيماي زينيش لة ذن-خودايةكي هةوةسبازء خؤثةسةند بة دلَداري وةفادارء غةدرليَكراوي مةم لةم ضةشنةية.







توخمة ئوستوورةيةكاني مةمءزين:
ئةطةرضي ناوةرِؤكي ضيرؤكي مةمءزين ئوستوورةي خوداي طياهي ية، بةلآم هةنديَك طيَرِانةوةي لاوةكي كة وةكوو لقء ضلَء طةلآي ئةو ضيرؤكة، ماجةراكة بةربلآء دةكةنء روالَةتي داستاني ثيَدةدةن، لةم بةيتةدا هاتوة كة زؤرجار دةربرِي دابءنةريتء فةرهةنطي كؤني خةلَكي ناوضةكةنء جاريش برِطةطةليَ لة ئوستوورةيةكي جياوازء سةربةخؤن كة خزاونةتة ناو طيَرِانةوةكة، ئةم تايبةتمةندية لة زؤربةي هةرةزؤري بةيتةكاندا زةقء بةرضاوة كة لة شويَني خوَيدا باسيان لة سةر دةكةين بةلآم بؤ ليَكدانةوةي ئةو بةشطةلةي مةمءزين كة لة باري توخمة فةرهةنطيء ئوستوورةييةكانةوة شاياني ئاماذة ثيَكردنن دةست دةكةين بة خويَندنةوةي هاوكاتي هةردوو طيَرِانةوةي خانيء رةحمان بةكر:

لة سةرةتاي مةمءزيني رةحمان بةكردا(تؤماركراوي ئوسكار مان) لة طةلَ كةشءهةوايةكي ئةفسانةييء هةزارويةك شةوي رووبةروو دةبين: ثاشايةك كورِي نابيَتء بة دواي رازءنياز لة طةلَ خوداء ثارِانةوةي زؤر، بة هؤي سيَويَكي بةهةشتي دةبيَتة خاوةن كورِيَكء ناوي دةنيَتة مةم. دةقي بةيتةكة لة بارةي ضؤنيةتي لة دايك بووني مةم (كة سةرةتاي ضيرؤكةكةيشة) ئاوا دةست ثيَدةكات:

ئيبراهيم ثاشاي يةمةن هيض كورِي نةبوو، دةطةلَ وةزيري خؤي هةلَستان رؤين بؤ مالَة خولآ، دوازدة مةنزلَان رؤين، خولآ رةحمي بةوان كرد. وةيسةلقةرةني ماهيدةشتي ناردية كن ئةوان، دوو سيَوي ثيَدا نارد... ئةوانة بؤ كورِي هاتوون بضنة مالَة خؤيان شةو جومعةي دةسنويَذيَ هةلَطرن، ئةو سيَوةي لةتي بكةن، لةتيَكي بؤ خؤي بخوا لةتيَكي ذني...

بةلآم لة طوتنةوةكةي خاني دا نة باسي سيَوي بةهةشت دةكريَتء نة مةميش شازادةية، بةلَكو كورِي نووسةري ميرة.
شيَوةي لة دايك بووني مةمء سيَو بةهةشتيء هتد وةبير هيَنةري ئةفسانةيةكي ئيسلاميية كة لةودا ثيَغةمبةر بة هؤي خواردني سيَوي بةهةشتي دروست دةبيَ. موتيظي سيَوي بةهةشت زؤر كؤنةء ئاماذة بة ئةستوورةي تةوراتي دةكاتء خواردني ميوةي قةدةغة لة لايةن ئادةمء حةوا كة خوازةيةكة بؤ ثيَوةندي جنسي ذنءميَرد، ئادةمءحةوا ميوةي قةدةغةكراو (سيَو) دةخؤنء بةدواي ئةوةدا لة رةطةزي خؤيان بة ئاطا ديَن، كةوابوو يةكةم مندالَي ئةوان بة شيَوةي نارِاستةوخؤ لة خواردني سيَوي بةهةشت خولقاوة. ئةم جؤرة لةدايك بوونة بةوة ريَنوينيمان دةكات كة لةطةلَ ضيرؤكي رووبةرِووين كة باسي خولقاني سةرةتايي دةكاتء تيَكدةري زةماني ميَذووييةء ئةيهةويَ رةوتي ذياني ئينساني لة سةرةتاوة تا طةييشتن بةو بةشة كة مةبةستي ئةسلَي ئوستوورةكةية باس بكات. لة واقيَعدا ئةم طةرِانةوة تا سةردةمي خولقاني سةرةتاييء يةكةمين دابء نةريتة كؤمةلآيةتييةكان تايبةتمةندي بةشيَكي زؤر لة ئوستوورةكانة.
ئوستوورة بة ثيَضةوانةي رؤمان يان داستاني ئةمرِؤ، كاميَراي خؤي ناخاتة سةر بةشيَكي دياري كراو لة زةمانء شويَن. زةماني ئوستوورةيي زةمانيَكي تؤكمةء ليَكدانةبرِاوة (ثيوستاري ء غير قابل تجزية) طشتييةتيَكة كة بةش بةش ناكريَتةوةء. شويَنيش قةت بة رووني باسي ليَ ناكريَ، تةنيا ناويَكي لة سةرة ئةوةش بؤ ئةوةية كة خةلَكي ناوضةكة (كة خولقيَنةري راستةقينةي ئوستوورةكانن) ئةيانهةويَ بةستراوةيي (تعلق)  ئوستوورةكة بة خؤيان بخةنة بةرضاو كة ئةوةش دةبيَتة هؤي هةستي (همزات ثنداري) و ثيَوةندي هةستيارانة لة طةلَ ئةكتةرةكان، هؤكاري مانةوةي ضيرؤكةكان لة ئةدةبي زارةكيدان.
لة بةيتي مةمءزيندا، شيَوةي لة دايك بووني مةم باسي ضؤنييةتي خولقاني ئةكةم مرؤظ دةكاتء ثاش ئةوةش دةضيَتة سةر بةشيَكي ديكة لة دابءنةريتي هةرة كؤني ئينسانء بةو شيَوة رةوتي ذياني مرؤيي ويَنا(تصوير) دةكات.  
مةم لة سةرةتاوة نؤكةريَكي هةية بة ناوي بةنطينة (كورِي وةزيري ثاشا، كة ئةلَبةتة لة مةمءزيني خانيدا باسي ليَ ناكريَء ئةو كةسةي كة رؤلَي هاورِيَي مةم دةطيَرِيَ قةرةتاذدينة[3]) مةمء بةنطينة دواي لة دايك بوون بةسةرهاتيَكي سةيرءسةمةريان هةية. بةيتةكة دةلَيَ:

... بة دايانيان دان، دوو سالَ لة كن دايانيَ بوون لة ثشان بة لةلةيان دان، سيَ سالَ لة كن لةلةي بوون لة ثاشان سواريان كردن دووسالَان سوار بوون ئةوجار هيَنايانن بردياننة مةدرةسةي لة خزمةت مامؤستا دانيشتن، حةوسالآن دةذيَرخانيَدا بوون رؤذء شةويان ليَ قةدةغة كردن...

ئةم بةشة جطة لةوةي كة بة هؤي ئاماذة بة بةشيَكي ئاييني ميترايي طرينطي تايبةتي هةية، دةتوانيَ سيماكيَشي دريَذةي رةوتي ذياني ئينساني بيَت. سوار بوون ئاماذةي نارِاستةوخؤ بؤ دةستةمؤكردني ئةسث(كة رؤلَيَكي طرينطء بةرضاوي لة ذياني مرؤظدا طيَرِاوة)، لة ذيَرخان بوونيش ئاماذة بة سةردةمي ئةشكةوت نشينيء لة هةمان كاتيشدا دةتوانيَ ئاماذة بيَت بة نةريتيَكي كؤن بؤ تةربيةتء ثةروةردةي ميَرمندالآن كة ئةوانيان لة خةلَك دوور دةخستةوةء لة هةلءمةرجي سةختء بة ئةستةمء تةنانةت زؤرجار لة ذيَر ئةشكةنجةء ئازاري جةستةيي ثةروةردة دةكرانء ثاشان دةطةرِانةوة بؤ نيَو كؤمةلَطا. حةوت سالَ قةدةغةكردني رؤذ، وةبير هيَنةري ئةو ياسا سةختة كؤمةلآيةتييانةية.
ثيَوةندي ئةم قةدةغة لة طةلَ رؤذء هةروةها لة ذيَرخان زينداني كردني كورِةكان بةرةو ئاييني ميترايي ريَنويَنيمان دةكات، لة ئاييني ميتراييدا ريَورِةسمةكان لة ئةشكةوت بةرِيوة دةضوو. ئةم ئةشكةوتطةلة نويَنةري تاقي ئاسمان بوون... بةلآم لةو شويَنطةلةدا كة ئةشكةوت نةبوو ثةرستطةكانيان بة لاسايي كردنةوة لة ئةشكةوت، لة ذيَر زةوي دروست دةكردء ثلةكانيَكي دريَذ ثرستطةكةي دةطةياندة سةر عةرز، ئةم ثرستطةطةلة هيض ثةنجةرةو شتي وايان نةبوو. لة طؤرِةثاني ثرستطةكةدا ئاطردانء ئاودانء شتاني ديكة هةبوو. (بةهار، 1373: 32-33)
دوكتور بةهار هةر لةم دةقةدا (واتة لة ئوستوورةوة تا ميَذوو) ئاماذة بةوة دةكات كة تةنيا ئةو ثياوانةي كة طةييشتوونةتة تةمةني طةورةسالَي دةتوانن لة ريَورِةسمي ميتراييدا بةشداري بكةنء ميَرمندالآن بؤ ئةو مةبةستة واتة بةشداري لة ريورةسمي ميترايي، بة شيَوةي شةرِظان (بة لاسايي كردنةوةي ميتراي شةرِظان) ثةروةردة دةكريَن. بة هوَي ئةم بةلَطةطةلة دةتوانين بلَيَن ئةو شيَوةي تةربيةتة كة بؤ مةمء بةنطينة باس كراوة ئاسةواري ئاييني ميترايي ثيَوة ديارةء ئةم طومانة بة ئاوردانةوة بة دريَذةي بةيتةكة بة هيَزتر دةبيَ، مةمء بةنطينة بة شيَوةيةكي بة هةلَكةوت ثةنجةرةيةك بةرةو دةرةوةي ذيَرخانيان بؤ دةر دةكةويَت :

تيشكي رؤذ هاتة ذووريَ، ئةستةغفروللا طوتيان ئةوة خولآية مامؤستاي وان لة ويَ نةبوو هةر ئاميَزيان لة تيشكي وةدةر هيَنا بؤيان نةدةطيرا... طوتيان ئةوة خولآية هاتؤتة نيَو مة...

مامؤستا هيَمن تةنيا باسي ئةوة دةكات كة ئةم بةشة، تةوراتء حيكايةتي ئيبراهيمي ثيَغةمبةرمان وةبير ديَنيَتةوة. بةلآم ئةو حيكايةتةي تةوراتيش خؤي بةستراو بة ئاييني بةربلآوي ثةرةستني ميتراء خؤرخوداية كة لة هةر ولآتء شارستانيةتيَكدا ناويَكي جياوازي لة سةرةو لة ريَطةي ريوايةتة ئوستوورةيةكانةوة ضؤتة نيَو دةقة ثيرؤزةكاني تةوراتء قورعانيش[4]
لة دريَذةي بةيتةكةدا باسي هاتنة دةرةوةي مةمء بةنطينة دةكريَء مشتءمرِي مةم لة طةلَ بابي لة سةر ئةوةي كة حةوت رؤذي ديكة بميَنيَتةوة يان حةوت مانط. ديارة حةوت خؤي ذمارةيةكي ثيرؤزةء قؤناغةكاني هةنتةش(تشرف) لة ئاييني ميتراش حةوت قؤناغةء لة زؤربةي ضيرؤكة كؤنةكاني دنيادا ضةند ذمارةي ثيرؤز هةية وةكوو سيَ، ضوار، دوازدةء ضلء لة مانةدا حةوت لة هةمووي زةقترة. هةركام لةم ذمارةطةلة بؤ ءينسان مةعنايةكي هةبووةء بةو بؤنةوة جلي ثيرؤزيي لة بةر كردوون. بؤ نمونة سيَ ثيَكهاتوة لة 2+1 كة نويَنةوي جووت بوونء زيادكردن واتة زايشة لة ئوستوورةي مةسيحيشدا سيَ خودايي هةر ئةو مانايةي هةية، بابء كورِء رؤحي ثيرؤز (كة بة بؤنةي سةقامطير بووني فةرهةنطي دذة ذنء هةروةها بؤ خولقاني بيضميَكي ئابسترةكتء استعاريء ثيرؤزء نائاسايي نواندني ثيَوةنديةكان جيَطةي دايكي طرتؤتةوة) ((شةرحي زياتري ئةويَ))
  بةيتةكة دواي هاتنة دةرةوةي مةمء بةنطينة باسي يةكةم ديداري مةمءزين دةكات. لة بةيتة تؤمر كراوةكةي ئؤسكارماندا ئةو يةكةم ديدارة زؤر خةيالآويء ئةفسانةييةء ضيرؤكةكاني هةزارء يكشةوء دكامرؤني بووكاضيؤء داستانةكاني جندؤكةو ديَوء ثةريمان وةبيرديَنيَتةوة واتة روالَةتي رؤمانسةكاني سةدةي شازدةء حةظدةي هةية كة لة ئيَران دا عةييارنامةكان بةو شيضوازة بوون.
زماني بةيت بيَذ لةم بةشةدا دةبيَتة زمانيَكي مةوزوونء ليَرة بةدواوة بة وردي هةموو وردةكاريةكاني ماجةراكة باس دةكات: شةويَك سيَ ثةري ديَنة سةر كؤشكي مةمء دواي هيَنديَ قسة لة سةر جواني مةمءزين، هةر لة شةودا زين لة جزيرة دةطوازنةوة بؤ كؤشكي مةم. شايةر ئةطةرضي ئةم طواستنةوة زؤر دريَذة ثيَدةدات بةلآم زمانيَكي شيرينء يَرِانةوةيةكي جواني هةية كة طويَطر دةباتة دنياي خةيالَء ئيزني ئةوةي دةدات تا هةموو وردةكاريةكاني وتءويَذي ثةرييةكانء ديداري مةمءزين وةبةرضاو بيَنيَت. ليَرةدا بةشيَكي كورتي داستاني ئةو شةوة بؤ ئاشنا بووني خويَنةر لة طةلَ زمانء دةربرَيني ناسكء خةيالآوي شايةر دةطيَرِينةوة:


خالق هةر ئةتؤي لة سةرة
سيَ ثةري لة ئاسماني حةوتةمين بةستوويانة لةنطةرة
لة سةر كؤشكي كاكة مةمي هةلَدةنيشن ئةوبةر ئةوبةرة
خوشكي طةورة دةلَيَ بة خوشكي ضكؤلة
خولآكةي خوشكي رومةتي كاكة مةمي زةريفة يان ضراء فةنةرة؟
خوشكي نيَوةنجي واي طوتية
هةر لة عةرشي تا كورسيية
هةر لة طاي هةتا ماسييية
هةموو دنيام ثشكنيية
هيضكةسم نةديوة لة طويَن جواني كاكة مةميية...

ئةم بةشةي بةيتةكة بة هةموو جوانيية زمانييةكانيةوة لة ئةسلَي طيَرِانةوة ئوستوورةيةكة دوور كةوتووةو تةنيا ماجةرايةكي خةيالآوي بةيان دةكات. بةلآم مةمءزيني خاني لةم بابةتةوة جياوازةو لةوة دةضيَ بة ريَطاي رةسةني طيَرِانةوةكةدا ضووبيَ، ضون ئةو رةوتةي كة باسمان كرد ( واتة طيضرِانةوةي ذياني ئينسان لة سةرةتاوة تا طةياندني بةو شويَنةكة مةبةستي ئوستوورةكةية ) لة طوتنةوةكةي خانيدا نةثضرِاوةء ضؤنييةتي يةكةم ديداري مةمءزين ثيَوةندي سةدي سةدي لة طةلَ رةوتي ئوستوورةيي ثاشء ثيَشي خؤي هةية.
خاني مةمءزيني لة جيَذني نةورؤزدا تووشي يةكتر كردوة. ماجةراكة بة طشتي واية كة مةمء تاذدين بة جلي كضان دةرِؤن بؤ جيَذني نةورءزن لةويَ ضاويان بة دوو كورِة لاوي جوانء ضالاك دةكةويَ كة خةريكي زؤرانء شةرِنء كةس نايانبةزيَنيَ. مةمءتاذدين وةدوويان دةكةونء بؤيان دةردةكةويَ كة ئةوانة كورِ نةبوون بةلَكوو دوو كضي جوان بوونء هةر لةويَ عاشقيان دةبن، كضةكان ئةنطوستيلةي خؤيان لة ةلَ كورِةكان دةطؤرِنةوةو دةطةرِيَنةوة بؤ كؤشكي خؤيان.

جيَذني نةورؤز كة جيَذنيَكي بةهاريية بؤخؤي ثيَوةندي رةسةني لةطةلَ خوداي كوذراودا هةية. ريَورِةسمي شينطيَرِان بؤ خوداي كوذراو لة سةرةتاي بةهاردا ئةو كاتةي كة خةلَك ضاوةرِواني شين بووني خاكن بةريَوة دةضوو جادوويةكي لاسايي كةرانة بووة بؤ هاندانء هةلَخرِاندني ئيزةدي زةويء بةوجؤرة مةجبوور كردني بةوة كة طياي ليَوة شين ببيَتء ثيتء بةرةكةت بدات بة ذياي وةرزيَريلة دنياي ئوستورةييداهةموو جيَذنةكان ثشت‏ئةستوور بة طيَرِانةوةيةكي ئةساتيري لةو شيَوةي ذيانء تايبةتمةنديةكاني ذياني ءينسانن، واتة جيَذنةكان هةموو مةعناي تايبةتيان هةبووةء هيض جيَذنيَك بيَ ثالَثشتي ماناييء ئاييني نةبووة. جيَذن دةرخةري باوةرِة ئةساتيرييةكاني ئينسانء ثيَوةنديةكاني ئةو لةطةلَ خوداياني بةرِيَوةبةري دنياء هةروةها زماني دواني ئينسان لة طةلَ سرووشتداية، بةو زمانة داخوازييةكاني خؤي بةرانبةر بة سروشت دةخاتة بةرباسء لة هةمان كاتدا ئةمةطناسي خؤي بة ياسا سروشتيء كؤمةلآيةتييةكان نيشان دةداتء ريز بؤ تةكووزةكان دادةنيَت.
دةرضوون لة تةكؤزي باوو ئاساييء تيَكداني زؤربةي ياساكان كة تايبةتمةندي بةرضاوي زؤربةي جيَذنةكانة لةراستيدا طةرِانةوة بة هةلءمرجي ئاذاوةي ثيَشرؤذيية بة مةبةستي وةيادهيَناني ثيَويستي تةكؤزء ديسانةوة طةرِانةوة بة تةكؤزء ياساء ثاراستني جيدي تري (ئةو تايبةتمةندية لة نةورؤءدا لة بةرِيَوة بردني رةسمي ميري نةورؤزي دةكةويَتة بةرضاو) تايبةتمةنديييكي ديكةي زؤربةي جيَذنةكان (تعليقة) كة لة دوو بواري زةمانء شوناس‏دا خؤي دةنويَنيَ (تعلثقي ) زةماني لة ريَطاي سةماء هةلَثةركيَء (خلسة)ء (تعليقي ) شوناسي لة ريَطاي طؤرِيني جلء بةرطء شاردنةوةي شوناسء (شخصيتي) راستةقينةي نةفةرةكانةوة دةستةبةر دةبيَ. ئةم طؤرِنة طؤرِينيَكي جياوازء تايبةتة، جار هةية جلي طيانلةبةرة جؤراوجؤرةكان لة بةر دةكريَء (ماسكي ) جانةوةرةكان لة سةر دةكريَ، جاريش هةية جيَطاي ذنء ثياو دةطؤرِدريَ واتة ذنان جلي ثياوان لة بةر دةكةنء ثياوانيش جلي ذنان[5] ئةم جيَطؤرِكيَ دةبيَتة هؤي نةناسراويء جؤريَك لة (تعليقي) شوناسي دةخولقينيَ.
لة ضيرؤكي مةمءزينيش‏دا ئةم تايبةتمةندية هةية، مةم بة جلي كضانء زين لة بةرطي كورِان‏دا بؤ يةكةم جار يةكدي دةبينن.
دواي ئةم ناسينةش ماجراي دلَداري مةمءزين دةست ثيَدةكاتء ثاشان رِؤلَطيَرِاني ئةكتةري شةرِ خولقيَن يان دذةثالَةواني ضيرؤكةكة واتة بةكر  كة راويَذكاري ئةميرةء بة هؤي كارتيَكداني ئةو، دوو دلَدار لة يةكتر دوور دةكةونةوة. بووني دذةثالَةوان ئةطةرضي بؤ طةياندني ضيرؤك بة لوتكةي كاريطةري هةستيارانة طرينطةء هيض ضيرؤكيَكي سةر كةوتوو نيية كة دذةثالَةواني تيا نةبيَ. بةلآم لة باري ئوستوورةييةوة بة ئاورِدانةوة لة ئةسلَي ئوستوورةكة بؤمان دةردةكةويَ كة دذةثالَةوان بووني نييةء دواتر بؤ (توجيهي) دابرِاني مةمءزين هاتؤتة ناو ضيرؤكةكة. كاتيَ لة روانطةي ئوستوورةييةوة ضاو لة ضيرؤكةكة بكةينء بزانين ئةم ضيرؤكة طيَرِانةوةيةكي كوردي لة ئوستوورة ئيشتارء تةمووزة، رةت كردني خواستي زين لة لايةن مةمةوة نةتةنيا شتيَكي سةيرء سةمةر نيية بةلَكوو دةرخةري (انتباقي!!)  دوو طيَرِانةوةكةية. هةر ئةوءرة كة ثيَشتريش باسمان كرد لةم بةشةي ضيرؤكةكةدا ميرزينةديني براي زين سيَ‏جار زين ثيَشكةش دةكاتة مةمء ئةو هةر سيَ‏جارةكة دةلَيَ نامةويَز ئةم رووداوة لة دةرةوةي (بافتي) ئوستوورةييةوة شتيَكي نةطونجاوة بؤ ضيرؤكيَكي دلَداري بؤية ئةكتةريَك بة ناوي بةكر وةكوو دذةثالَةواني ضيرؤك ئةم كردةوةي مةم (توجية) دةكات، بةوشيَوة كة ذنانيَكي بةكريَطيراو رادةسثيَري كة بة مةم بلَيَن زين نةخؤشيني ثيسي هةيةء لةء ريَطايةوة راي مةم بةرانبةر بة زين دةطؤرِيَ.
دواي ئةمةش تؤلَة كردني براي زين روودةدات كة لة واقيَعدا هةمان تؤلَةكردني ذن-خوداية، مةم زينداني دةكريء بةرةو لووتكة ضووني(نوقتةي اوج) ضيرؤكةكة ليَرةوة دةستثيَدةكات. طرفتار بووني مةم لة طرتووخانةء شينء نالَةي زين لة دووري ئةو بة راستي جوانترينء كاريطةرترين بةشي مةمءزينة(بة تايبةت لة طيَرِانةوةكةي خاني‏دا) زماني ناسكي خاني لةم بةشةدا سؤزء تاويَكي بيَ‏ويَنةي هةية. بؤ ئةوةي خويَنةريش ضيَذيَك لةو دةقة ببات بةشيَكي كورتي ليَرةدا دةخةينة بةرضاو، زين بةم زمانةوة طلةيي لة طردوونء ضارةرِةشي خؤي دةكات:
ئةو زيني بة دوايي دلَ طرفتار
ئارامي لة لا نةما بة يةك جار
...بيَ هيَزء توانء دةستةو ئةذنؤ
هةر مةم مةمي بوو بة دادء رؤرِؤ
دةتوايةوة بؤي دلَي رةقي بةرد
لاواز ببوو ببوة موويةكي زةرد
طةر ليَي نةدةبووةوة هيض دةرووي روون
هاواري دةكرد ضةرخي طةردوون
ضم كردوة بؤضي بووية دوذمن
تؤلَةي ض دةسيَني ديَيتة طذ من
مةم ببوة بةشم ئةوةند بة قيني
هيَشتا بة منت روا نةبيني
تؤ تاقة مةميَك بة زؤر بزاني
ليَم بدزي برادةري دةزاني؟!
بؤ توشي كضيَكي وةك منت كرد
سووضم ض بوو ثاشي بؤ ونت كرد
دوو دلَ كة بة ئاطرت ثرِووكان
ضيت ثيَ طةيي تؤ جطة لة تووكان
لاي هةركةسيَ بةزمء ثيَكةنينة
هةر لاي منء مةم شةثؤرِء شينة...

ئةم بةشةي ضيرؤكي مةمءزين بةراستي زؤر جوانة بةلآم ليَرةدا باسي ئيمة شتيَكي‏ترةء خويَندنةوةء ضيَذ بردن لة دةقة بةرزةكةي خاني ديَلَينةوة بؤ خويَنةر.
مةم لة طرتووخانة دةمريَتء زينيش كة بةرطةي خةمي مرطي مةم ناطريَت لة داخي مةرطي دلَدارةكةي دةمريَتء ثيَش لة مردن لة براي خؤي داوا دةكات كة وةكوو بووكء زاوا جيَذنء ئاهةنطيان بؤ ساز بكاتء ضؤن بؤ خاتوو ئةستيَي خوشكي كردووية بؤ مةمءزينيش شارء ديَ برِازيَنيَتةوة.
ليَرةدا ئوستوورةكة دةطاتة ئاكامي نيهايي خؤي واتة بةرِيوةبردني ريَورةسميَك بؤ خوداي روةكيء ريزنان لة ذياني وةرزيَري بة مةبةستي كاريطةري زياتر لة سةر سرءشت بؤ ثيتء بةرةكةت بةخشين بة خةلةو خةرمان.هةر ئةوجؤرة كة ثيَشتريش باسمان كرد ئوستوورةء ئاييين ثيَوةندي راستةوخؤيان هةيةء هةر ئوستوورةيةك بةسراوةي ئايينء ريَورِةسميَكي فةرهةنطي-كؤمةلآيةتي تايبةتةء لة واقيَع‏دا بة ئايينةكان مانا دةبةخشيَء لة ريَطاي طيَرِانةوةي هؤكاري خولقان‏و وةبيرهيَناني طرينطي ئايينةكان سنوورةكانيان دةثاريَزي. ئاييني ئيزةدي كوذراو كة لة بةهاردا بةريَوةدةضيَ سةرةتا بة شين‏طيَرِان بؤ ئيزةدي نيَذراو دةست‏ثيَدةكاتء ثاشان شاديء سةما بؤ رواني دوبارةي ئةم ئيزةدة لة خاك.
 شاييء ئاهةنطيَك كة زين داواي دةكات هةمان جيَذنء شاديية ئايينييةكةية، واتة لة رةوتي طؤرِاني ئوستوورة بة ضيرؤكيَكي هةستيارانةي دلَداري، شاييء ئاهةنطة ئايينيء طريَبةستانة(قراردادي)كة روالَةتيَكي سؤزمةندانةء دراماتيك بةخؤ دةطريَ.
 لة دواهةمين بةشي ضيرؤكةكةش‏دا  ضقلَي مةمءزينان  لة سةر مةزاري ئةو دوو دلَدارة دةرِويَتء رؤلَي مةم وةكوو ئيزةديَكي روةكي دةسةلميَنيَ. شاياني ئاماذةية كة مةرطي زين لةم بةشةدا رووداويَكي رةسةن نييةء دواتر ضؤتة ناو (بافتي) ئوستوورةكة واتة رؤلَي ذن-خودا لةم ئوستوورةيةدا زياتر رؤلَيَكي ستمكارانةو هةوةسبازانةيةء ئةطةرضي (بة لة زيندان كردني ئيزةد كة استعارةيةكة بؤ ضاندني تؤم)  كاريطةري نارِاستةوخؤي لة (باروري) زةوي‏دا هةية بةلآم بةرةكت بةخشي ئةكسيؤني راستةوخؤي ئيزةدي كوذراوة.


[1] - هةر ئةو بنةما لة ئايينة رةسميةكانيشدا ماوةتةوة كة هةر جؤرة كارةساتيَكي سروشتي يان كارةساتيَك كة هةموو كؤمةلَطا دةطريَتةوة ثيَوةندي دةدةن بة تاوانء نافةرماني ئينسانءرق هةستانء تؤلَة كردني خودايان
[2] - خوداي زةويش وةكوو خوداي ئاو لة نيَو ئوستوورةي هةموو ولآتةكاندا ذنة، بؤ نموونة ئةرمةئيتي كة ناوي لة ئاويَستادا هاتوة كضي ئةهوورامةزدايةء خوداي زةوينة.
[3] -  قةرةتاذدين لة بةيتة تؤمار كراوةكةي ئوسكارماندا تةنيا ميَردي خاتووئةستيَي خوشكي زينة. بةلآم لة طيَرِانةوةي خانيدا قةرةتاذدين كورِي وةزيرء دؤستء هاورِيَي مةمةء لة طةلَ ئةو بؤ جزيرة دةرِؤنء لةويَ تاذدين خاتوو ئةستيَ هةلَدةبذيَريء مةميش زين.
- ناوي خؤر لة زماني عةرةبيء لة قورعاندا بة رووني ئةو راستية دةسةلميَنيَ وشةي شةمس لة زماني عةرةبيدا هةمان شةمةش خؤر-خوداي بابلية[4]
1- ئاسةواري ئةم رةسمة لة يةكيَك لة جيَذنةكاني ثيَش لة نةورؤز هيَشتا ماوة. لةم رةسمةدا كة بة كؤستة دةناسريَ كؤرِيَكي طةنج لة جلي كضان‏داء لة طةلَ ضةند هاورِيَي ديكةي خؤي مالَ بةمالَ دةطةرِيَنء بؤ شادي خةلَك طؤراني دةلَينء ثارة يان ديارييةكيان ليَ وةردةطرن

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر